Kongres Energi@21: firma energetyczna przyszłości nie będzie przypominać dzisiejszej
Innowacje w technologiach i sposobach prowadzenia biznesu wymuszą gruntowne zmiany kształtu i zakresu działania firm energetycznych. Już dziś widać, że zmiany będą jednak tak duże, że trudno przewidzieć, jak przedsiębiorstwa te będą wyglądać w przyszłości - zgodnie oceniali uczestnicy Międzynarodowego Kongresu Naukowo-Przemysłowego Energi@21 w Poznaniu.
Głównym tematem dyskusji było "innowacyjne przedsiębiorstwo energetyczne". Peter Fox-Penner z firmy konsultingowej The Brattle Group przedstawiał opracowywane modele biznesowe dla takich firm. Jak podkreślał, tradycyjny model działalności firmy, polegający na produkowaniu energii elektrycznej, przesyłaniu jej i sprzedawaniu końcowym klientom nieuchronnie się zmieni.
Firma energetyczna będzie przede wszystkim platformą handlu różnymi usługami - zarządzaniem, optymalizacją i kontrolą zużycia energii, regulacją popytu, ładowaniem elektrycznych samochodów - przewidywał Fox-Penner. Jak mówił, regulator w amerykańskim stanie Nowy Jork tworzy już model zintegrowanego przedsiębiorstwa energetycznego, dostarczającego różnych i coraz to bardziej innowacyjnych usług, ale to bardzo skomplikowany proces i potrwa całe lata.
Fox-Penner zaznaczył, że rozważany jest też drugi model biznesowy, gdzie poszczególnych usług dostarczają firmy niezależne od przedsiębiorstwa energetycznego. Regulacja i finansowanie tych modeli są całkiem inne, ale oba adaptują się do nowych technologii, pozwalają zredukować emisje i pokazują to, co za jakiś czas może powstać z sektora produkcji energii - tłumaczył.
Robert Stelmaszczyk z PTPiREE zauważył z kolei, że nigdzie na świecie nie ma doskonałego systemu wspierania innowacji, które zawsze i wszędzie są drogim i ryzykownym biznesem. W energetyce są to dodatkowo procesy długotrwałe, co powoduje, że są jeszcze bardziej ryzykowne - zaznaczył.
W ocenie Stelmaszczyka większym wyzwaniem niż innowacje technologiczne są te organizacyjno-biznesowe. Państwo powinno jednak wstrzemięźliwie ingerować w działania branży - dodał. Wyobraźmy sobie, że ktoś wymyśla rewelacyjne źródło biogazowe o mocy 12 kW, a rząd postanawia dofinansować tylko panele słoneczne o mocy 10 kW i innowacja nie ma już żadnych szans - tłumaczył Stelmaszczyk.
Wiceprezes Taurona Stanisław Tokarski ostrzegał z kolei, że podstawą działania firmy energetycznej jest pewność w dostawach energii, a w pewnych warunkach innowacje mogą zawieść, czego mamy już przykłady. Wskazał np. na odłączenia odbiorców przez inteligentne liczniki z powodu cyberataku. Jeśli innowacyjne przedsiębiorstwo nie zapewnia pewności dostaw energii, to nie jest innowacyjne - ocenił Tokarski.
Fox-Penner jako potencjalnie największy obszar innowacji wskazał zarządzanie popytem na energię. Jak mówił, jego firma porównała np. koszt elektrowni gazowej, uruchamianej tylko do uzupełnienia niedoborów energii w szczytach poboru z budową systemu zdalnego wyłączania u klientów klimatyzacji w chwilach najwyższego poboru energii. Wyszło, że zdalna kontrola zużycia jest znacznie tańsza - podkreślił. Zaznaczył jednocześnie, że model zakładał wyłączanie klimatyzacji u pojedynczego klienta zaledwie na kilka minut, tak aby było to praktycznie nieodczuwalne.
Nawet płacąc tym uczestnikom niewielkie kwoty za uruchomienie u nich takiego rozwiązania, w skali całych USA oszczędności idą w miliardy dolarów rocznie - mówił Fox-Penner. Tokarski wskazywał jednak na słabości zbyt dobrego dopasowania popytu do podaży. Wtedy w systemie nie ma żadnej rezerwy mocy, niewielka awaria może mieć rozległe skutki - tłumaczył.
Prezes Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości Bożena Lublińska-Kasprzak poruszyła natomiast kwestię mierzenia stopnia innowacyjności firmy czy poszczególnych rozwiązań. Z danych, opracowywanych przez PARP wynika, że mierząc innowacyjność nakładami na badania i rozwój, 27 proc. polskich form energetycznych można uznać za innowacyjne, podczas gdy wskaźnik ten dla całej gospodarki wynosi 17 proc. Jednak w Europie to ponad 50 proc. - zaznaczyła.
Lublińska-Kasprzak oceniła równocześnie, że bardzo trudno przewidzieć, jak za kilka lat będą wyglądały przedsiębiorstwa czy rozwiązania prawdziwie innowacyjne. Przypomniała, że ponad 30 lat temu prezes jednej z wielkich firm komputerowych powątpiewał w to, by w przyszłości każdy potrzebował komputera w domu. Nie należy więc dziś mówić, że w przyszłości każdy nie będzie miał w domu elektrowni - podkreśliła prezes PARP.